Οι κομμουνιστές έρχονται ξανά;
Γράφει ο Αντώνης Αντωνάκος*, 23-01-2022. antonakosantonis@gmail.com, http://www.antonakos.edu.gr
Όχι δεν πρόκειται για επάνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Άλλωστε το συγκεκριμένο κόμμα, αποτελώντας παραλλαγή του ΠΑΣΟΚ, δεν έχει καμία σχέση με τον κομμουνισμό. Ούτε φυσικά προβλέπεται η κατάληψη της εξουσίας από το ΚΚΕ. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι, επανερχόμενες οι κοινωνικές συνθήκες που επέτρεψαν στον κομμουνισμό να αναπτυχθεί, διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις που θα οδηγήσουν τους πολίτες να αναζητήσουν καταφύγιο έξω από την χειραγωγούμενη αντιδημοκρατική και αντικοινωνική «κανονικότητα». Προφανώς αυτό δεν αφορά μόνον την Ελλάδα ούτε οφείλεται μόνο στα προβλήματα της τελευταίας οικονομικής κρίσης, αντίθετα θα αποτελέσει μοιραίο αποτέλεσμα της ίδιας αιτίας που την προκάλεσε. Της ανεξέλεγκτης λειτουργίας της οικονομίας της αγοράς που οδηγεί σε εξοργιστική διεύρυνση των ανισοτήτων δυναμιτίζοντας τον κοινωνικό ιστό και υπονομεύοντας βάναυσα την δημοκρατία.
Η είδηση που θα έπρεπε να κυριαρχεί και να προβληματίζει τα, υποτιθέμενα, ΜΜΕ είναι η εκτόξευση των ανισοτήτων κατά την διάρκεια της πανδημίας. Την διετία δηλαδή που δεκάδες εκατομμύρια πολιτών οδηγήθηκαν στην ανεργία, την χρεωκοπία, την φτώχια και την ανέχεια ενώ οι ισχυροί όχι μόνον δεν επλήγησαν αλλά επωφελήθηκαν αυξάνοντας τον πλούτο και την δύναμή τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δέκα πλουσιότεροι άνθρωποι του πλανήτη αύξησαν την περιουσία τους κατά την τελευταία διετία από τα 700 δισ. δολάρια σε 1,5 τρισ.! Την διετία 2020-2021 οι δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη είδαν την περιουσία τους να αυξάνεται από τα 8,6 στα 13,8 τρισ. δολάρια. -μόνο στις ΗΠΑ από τα 3,4 στα 5,3 δισ.. Αντίστοιχα και στην οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008, ενώ οι ελάχιστοι κροίσοι αποθησαύρισαν και έγιναν ισχυρότεροι, η μεσαία τάξη συρρικνώθηκε και φτωχοποιήθηκε.
Όταν 10 άνθρωποι κερδίζουν σε μια διετία ποσά τετραπλάσια από το ΑΕΠ μιας χώρας όπως η Ελλάδα και ασφαλώς υπέρ πολλαπλάσια από χώρες του τρίτου κόσμου είναι προφανές ότι κάτι σημαντικό εξελίσσεται σε λάθος κατεύθυνση. Με αφορμή την δήλωση του Carl Henric Svanberg (CEO της Volvo) ότι: «αν η ανισότητα εξακολουθήσει να αυξάνεται, σε βάθος χρόνου θα γυρίσει και θα τους δαγκώσει», αναρωτιόμουν[1]: «Τι οδήγησε έναν εκ των κορυφαίων managers να κάνει την παραπάνω δήλωση; Έχει άδικο όταν δηλώνει ότι: ”πρέπει να διαμορφώσουμε τον καπιταλισμό κατά τρόπο που να λειτουργεί προς όφελος όλων”; Έχει άδικο ο Ο.Ο.Σ.Α., όταν επισημαίνει ότι: ”η διεύρυνση των ανισοτήτων υπονομεύει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς και στη δημοκρατία”; Ή όταν συμπληρώνει ότι καλλιεργεί (η διεύρυνση των ανισοτήτων) το αίσθημα ότι: ”οι ελίτ έχουν καρπωθεί κάθε όφελος εις βάρος όλων των υπολοίπων”; Τι οδήγησε την Κριστίν Λαγκάρντ να δηλώσει ότι; ”αν δεν προσέξουμε, τα φαντάσματα από τα τέλη του 19ου αιώνα θα έρθουν και θα μας στοιχειώσουν στον 21ο αιώνα”; Έχει άδικο η Abigail Disney (εγγονή του W.Disney) όταν δηλώνει ότι: ”Ούτε ο Ιησούς Χριστός δεν αξίζει 500 φορές τον μισθό ενός εργαζομένου”; Έχει άδικο ο Thomas Piketty που γράφει ότι, όταν η υπερσυσσώρευση ιδιοκτησίας (”ενίοτε και σε εγκληματικά χέρια”) γίνεται εργαλείο εξουσίας, τότε υπάρχει πρόβλημα Δημοκρατίας;».
Όταν τις διαπιστώσεις αυτές τις φιλοξενούν, έστω και στα ψιλά, έντυπα που κάθε άλλο παρά φιλικά προς την αριστερά μπορούν να θεωρηθούν σημαίνει ότι το πρόβλημα ήδη «δαγκώνει». Όσο και να χτυπούν οι καμπάνες καλώντας σε συναγερμό οι κοινωνίες δεν αντιδρούν ή αντιδρούν στα τυφλά. Προφανώς ο έλεγχος ή η εξαγορά των ΜΜΕ από πανίσχυρα οικονομικά συμφέροντα κράτα την προσοχή των πολιτών μακριά από αυτές τις εξελίξεις. Οι τηλεοράσεις και τα ραδιόφωνα έχουν μετατραπεί σε μέσα χειραγώγησης που συστηματικά αποδυναμώνουν την ουσία της δημοκρατίας απονευρώνοντας και διαστρεβλώνοντας την έννοια του πολίτη.
Ο εκφυλισμός της δημοκρατίας εκφράζεται ανάγλυφα στην δραματική υποβάθμιση της εκπροσώπησης. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι στις ΗΠΑ η «επιθεωρησιακή» φιγούρα του Τραμπ αντικαταστάθηκε από την «σκιώδη» παρουσία του Μπάιντεν. Ή ότι στο ΗΒ πρωθυπουργός είναι ο «γλεντζές» Τζόνσον, στην Γερμανία ο «άχρωμος» Σολτς, η Ιταλία κατέφυγε στην «αρωγή» του Μάριο Ντράγκι. Ο, συστηματικά καλλιεργούμενος, εθισμός των πολιτών σε «παραισθησιογόνα» ατέρμονος ευδαιμονισμού και απερίσκεπτου καταναλωτισμού και η, δεδομένων των οικονομικών εξελίξεων απογοήτευση, καταλήγει σε λάθος επιλογές και ιδιώτευση. Οι «εκπρόσωποι του λαού» είναι «έρημοι κι απρόσωποι» για να θυμηθούμε το τραγούδι του Σαββόπουλου. Πως μπορούν να εναντιωθούν στα ακόρεστα οικονομικά συμφέροντα που έχουν δημιουργηθεί; Πώς να εμποδίσουν «τα φαντάσματα από τα τέλη του 19ου αιώνα» να μας στοιχειώσουν ξανά; Οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες δημιουργούν ένα καζάνι που βράζει. Για να μην εκραγεί πρέπει να αναδιαμορφωθεί ο καπιταλισμός «κατά τρόπο που να λειτουργεί προς όφελος όλων». Ίσως είχε δίκιο ο Francis Fukuyama όταν -σε άρθρο του (Financial Times 23/7/2012, ΕΣΤΙΑ 8/4/2020) για το μέλλον του συντηρητισμού- ανέφερε ότι: «τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη αυτό που χρειάζεται περισσότερο είναι να εφευρεθεί ξανά η Αριστερά».
Αν ο κομμουνισμός ήταν δημιούργημα των κοινωνικών συνθηκών και των ακραίων ανισοτήτων του 19ου αιώνα, στο βαθμό που οι συνθήκες αυτές επαναλαμβάνονται, μήπως τελικά οι κομμουνιστές -και οι φασίστες- έρχονται ξανά;
—————————————————————-
* Ο Αντώνης Αντωνάκος είναι εκπαιδευτικός. Επί σειρά ετών δραστηριοποιήθηκε στο συνδικαλιστικό κίνημα, εκλέχτηκε πρόεδρος της ΟΛΜΕ, ενώ διετέλεσε μέλος της Κεντρικής-Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας, Γραμματέας Συνδικαλισμού της Νέας Δημοκρατίας και υποψήφιος βουλευτής στη Β΄Αθηνών. Αρθρογραφεί στον έντυπο και διαδικτυακό Τύπο
