Η Οδύσσεια των ιερών κειμηλίων της Μακεδονίας
Του Σεβ. Μητροπολίτου Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγου
Με αφορμή την πρόσφατη ανακοίνωση της Unesco, ότι αρχίζουν επίσημα συνομιλίες ανάμεσα στα Υπουργεία Πολιτισμού του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ελλάδος, για την επιστροφή (;) στην Ελλάδα των γλυπτών του Παρθενώνα, αναθερμαίνεται και πάλι πιο δυνατά στην ψυχή μας και την ιστορική μας συνείδηση η εύλογος απορία όλων μας, όσοι κατοικούμε και διακονούμε στην ελληνική γη της Μακεδονίας: ‘’Και με τα «ελγίνεια» της Μακεδονίας τι θα γίνει;’’, δηλαδή με τα ιερά κειμήλια, που αφηρέθησαν παρανόμως εκ των ιερών Μονών και Ναών της Μακεδονίας, υπό ομοδόξων γειτόνων επιδρομέων, κατά τα έτη 1913, 1917 και 1942 και παρακρατούνται στα Μουσεία και τις βιβλιοθήκες της Βουλγαρίας;
Σήμερα, στην βιβλιοθήκη του Κέντρου Σλαβοβυζαντινών Σπουδών Ivan Dujcev στην Σόφια, από τους κλαπέντες κώδικες της ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου Σερρών ευρίσκονται 20 περγαμηνά χειρόγραφα Α, Β και Γ μεγέθους, καθώς και 21 χαρτώα χειρόγραφα Α μεγέθους, μεταξύ των οποίων με αρίθμηση D 80 το Χαρτουλάριο Β, δηλαδή, ο περίφημος Β αρχαίος κώδικας της παλαιφάτου ιστορικής Μονής. Ακόμη στην βιβλιοθήκη του Κέντρου Σλαβοβυζαντινών Σπουδών Ivan Dujcev υπάρχουν 25 χαρτώα χειρόγραφα Β μεγέθους, μεταξύ των οποίων και ο Κώδικας που περιέχει το Τυπικό της παλαιφάτου και περιβλέπτου τιμιοπροδρομικής μάνδρας με αρίθμηση D 184.
Παρά τις κατά καιρούς έντονες διαμαρτυρίες της Σερραϊκής Εκκλησίας και του συνόλου της Σερραϊκής κοινωνίας, πού στηρίζονται σε αδιαμφισβήτητες επιστημονικές αποδείξεις για την παράνομη κατοχή των πολιτιστικών και θρησκευτικών μας θησαυρών, οι βόρειοι ομόδοξοι γείτονές μας δυστυχώς φαίνεται ότι δεν επιθυμούν συζήτηση για την επιστροφή τους στους φυσικούς τους χώρους.
Η Εκκλησία αλλά και η κοινωνία των Σερρών, διά πολλών εκκλήσεων και σχετικών υπομνημάτων σε Εκκλησιαστικούς, Πολιτειακούς και πολιτικούς φορείς, εντός και εκτός Ελλάδος, σταθερώς, αγρύπνως, διακριτικώς, αλλά και ουσιαστικώς εργάζονται, προς την κατεύθυνση της επιστροφής των χειρογράφων και κειμηλίων από την βιβλιοθήκη του Κέντρου Σλαβοβυζαντινών Σπουδών Ivan Dujcev, τα Μουσεία και τις ιερές Μονές της Βουλγαρίας, στην Εκκλησία των Σερρών, ώστε οι νέες γενεές να στερεώσουν την γνώση της πολιτιστικής διαδοχής πάνω σε αναμφισβήτητα ελληνικές πηγές και κείμενα που καταγράφουν πτυχές του εκκλησιαστικού γεγονότος αλλά και λεπτομέρειες της τοπικής μας ιστορίας. Συνεχής είναι ο αγώνας για την συνολική επιστροφή των περγαμηνών και χαρτώων χειρογράφων στους φυσικούς τους χώρους, καθόσον, σήμερα, τόσον η Ιερά Μητρόπολίς μας όσον και η παρά τας Σέρρας ιστορική Μονή Τιμίου Προδρόμου, που έχει τιμηθεί στο παρελθόν με εκκλησιαστικές ευλογίες, ως Σταυροπηγιακό και Πατριαρχικό βασιλομονάστηρο, διαθέτουν πλέον τούς απαραίτητους, για τόσο ευαίσθητους πολιτιστικούς θησαυρούς χώρους φυλάξεως.
Θεωρούμε, με χρηστές ελπίδες, ότι είναι καιρός πλέον, η Ορθόδοξος Εκκλησία και η έντιμος Πολιτεία της γείτονος και φίλης χώρας Βουλγαρίας, με την οποίαν μοιραζόμεθα κοινές πνευματικές και πολιτιστικές αξίες με κεντρικό άξονα την αγία ορθόδοξη πίστη μας, αλλά και το όραμα της ειρηνικής συνυπάρξεως, συνεργασίας και ευημερίας, μέσα στον κοινό Ευρωπαϊκό μας οίκο, να προσφέρει ως πράξη υπερβάσεως των πολιτικών και επιστημονικών αγκυλώσεων του παρελθόντος, αλλά κυρίως, ως έκφραση δικαιοσύνης και ιστορικής αληθείας, την αναγκαία προς κάθε κατεύθυνσιν βοήθεια και συνδρομή, προκειμένου να επιστρέψουν στην αρχική τους θέση τα αφαιρεθέντα και παρανόμως παρακρατούμενα μέχρι σήμερα ιερά κειμήλια του παλαιού Μητροπολιτικού Ναού των Αγίων Θεοδώρων Σερρών, της Μονής του Τιμίου Προδρόμου Σερρών και άλλων ιερών Ναών της εκκλησιαστικής μας επαρχίας, ώστε, οι πατρώοι πνευματικοί θησαυροί μας να ξαναγίνουν κτήμα του χριστεπωνύμου πληρώματος της θεοσώστου Ιεράς Μητροπόλεώς μας, να κλείσουν οριστικώς οι «πληγές» του παρελθόντος, να οικοδομηθεί μια πραγματικά δυνατή, ειλικρινής και διαρκής σχέση καλής γειτονίας, συνεργασίας και αμοιβαίου σεβασμού.
Η πολιτική και ιστορική συγκυρία, με ένα σημαντικό για την ιστορία της Βουλγαρίας αίτημα, προς το Ελληνικό κράτος, να ευρίσκεται σε εκκρεμότητα, φαίνεται ότι είναι μάλλον ευνοϊκή για την κατά πάντα σύννομη διεκδίκηση από μέρους και της Ελληνικής Πολιτείας, του ηθικώς και ιστορικώς αυτονοήτου, της επιστροφής δηλαδή των ιερών κειμηλίων της Εκκλησίας των Σερρών στο φυσικό τους χώρου. Είναι έργο δικαιοσύνης και ιστορικής αληθείας, αλλά και προϋπόθεση για την δημιουργία ειλικρινούς και ανθεκτικού στον χρόνο κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο ομόρων και ομοδόξων λαών.
