Το Πασχαλινό τροπάριο ή «Χριστός Ανέστη!» θεωρείται η καρδιά του πασχαλινού μηνύματος
Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας, και τοις εν τοις μνήμασι, ζωήν χαρισάμενος!
Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση με την ονομασία Ανάσταση, ή Ανάσταση του Χριστού, ή Ανάσταση του Κυρίου, (στην καθαρεύουσα: η Ανάστασις, της Αναστάσεως), χαρακτηρίζεται η μετά την τριήμερη ταφή, θριαμβική ανάσταση εκ νεκρών – ανάληψη του Ιησού Χριστού, την οποία και ομολογεί στο έκτο άρθρο του Συμβόλου της Πίστεως: «Και αναστάντα την τρίτην ημέρα κατά τας Γραφάς», όπως εξιστορείται το γεγονός επί μακρόν και από τους τέσσερις Ευαγγελιστές (τον Ματθαίο, κεφ. 28, τον Μάρκο, κεφ. 16, τον Λουκά, κεφ. 24, και τον Ιωάννη. κεφ. 20), καθώς και από τις Πράξεις των Αποστόλων (3:36) «ο δε Θεός ήγειρεν αυτόν εκ νεκρών» που φέρεται ως επικύρωση κάποιων αναφορών Προφητών που περιλαμβάνει η Παλαιά Διαθήκη.
Οι Ευαγγελικές αφηγήσεις
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω οι κύριες αφηγήσεις του γεγονότος είναι αυτές που αναφέρονται από τους τέσσερις Ευαγγελιστές. Μια γρήγορη ανάγνωση αυτών ίσως δημιουργήσει την εντύπωση ότι δεν συμφωνούν απόλυτα μεταξύ τους. Η προσεκτικότερη όμως εξέταση αποκαλύπτει το μέγεθος της ομοθυμίας στην απόδοση του ίδιου του γεγονότος υπό την διαφορετικότητα της αντίληψης έρευνας και αφήγησης από τον καθένα Ευαγγελιστή λαμβάνοντας μαρτυρίες ανθρώπων με διαφορετικά κριτήρια, ενδιαφέροντα, καταγωγή και παρατηρητικότητα που αποτελούν τα βασικά στοιχεία στη σύνθεση της υπό αυτών ανάμνησης της Ανάστασης.
Αυτή ακριβώς η φαινομενική διαφορετικότητα των λεπτομερειών είναι που εντυπωσιάζει και που αποκαλύπτει ότι η συλλογή στοιχείων έγινε από πολλές πηγές. Αντίθετα, το παράξενο θα ήταν αν δεν υπήρχαν αυτές, όπου τότε η αξία των αφηγήσεων θα ήταν πολύ μικρότερη.
Έτσι τα περιστατικά που αναφέρονται επί του γεγονότος στις ευαγγελικές αφηγήσεις τοποθετούνται με την ακόλουθη σειρά:
1)Σύμφωνα με τα πατροπαράδοτα έθιμα μια ομάδα γυναικών το πρωί της επομένης της ταφής του Χριστού κατευθύνεται στον τάφο προκειμένου να μυρώσουν το σώμα του (Ματθ.28.1, Μάρκ.16.1-2, Λουκάς 24:1 και Ιωάννης 20:1α.) 2)Φθάνοντας οι γυναίκες στον τάφο ανακαλύπτουν ότι ο βράχος της σφράγισής του έχει αποκυλιστεί και μένει αφρούρητος. (Ματθ.28:2-4, Μαρκ. 16:3-4, Λουκάς 24:2 και Ιωάννης 20:16)
3)Έκπληκτες διαπιστώνοντας ότι ο τάφος είναι κενός βλέπουν άγγελο να τους εξηγεί την κατάσταση και να τους δίνει ένα μήνυμα. (Ματθ.28:5-7, Μάρκ. 16:5-7, Λουκάς 24:3-7)
4)Σύμφωνα με το μήνυμα οι γυναίκες σπεύδουν στην Ιερουσαλήμ για να μεταφέρουν τα νέα στους μαθητές, συναντώντας όμως τη δυσπιστία τους. (Ματθ.28:8, Λουκάς 24:8-11, Ιωάννης 20:2)
5)Ο Πέτρος και ο «αγαπημένος μαθητής» σπεύδουν στον τάφο και, βρίσκοντάς τον κενό, επιστρέφουν. (Ιωάννης 20:3-10, Λουκάς 24:24)
6)Η Μαρία η Μαγδαληνή ακολουθώντας τους παραπάνω μαθητές επιστρέφει στο τάφο μένοντας εκεί μετά την αναχώρησή τους. Τότε ο Χριστός κάνει την πρώτη Του εμφάνιση σε αυτή. (Ιωάννης 20:11-18, Ματθ. 28:9 ο οποίος κατονομάζει τη Μαρία τη Μαγδαληνή και μία γυναίκα ακόμα, την «άλλη Μαρία»).
7)Την ίδια ημέρα ο Χριστός εμφανίζεται στους Πέτρο και στους δύο που κατευθύνονταν προς Εμμαούς και στη συνέχεια στους άλλους μαθητές στην Ιερουσαλήμ εκτός του Θωμά.(Λουκάς 24:13-32,34, 36-43, Α΄ Κορινθ. 15:5, Μάρκ. 16:12-14, Ιωάννης 20:19-23).
Από τα παραπάνω συνάγονται πλέον καταφανώς δύο αξιόλογα σημεία: αφενός μεν ότι μετά την Ανάσταση ο Χριστός εμφανίζεται και εξαφανίζεται όπου και όποτε ο ίδιος κρίνει, και αφετέρου ότι φανερώνεται μόνο στους πιστούς Του.