Η άλλη όψη…
Η light Ακροδεξιά στην Ευρώπη και η αντοχή του Κέντρου
Γράφει ο Ανδρέας Χριστόπουλος, εκδότης – συγγραφέας.
Το 32% των ψηφοφόρων σε 31 ευρωπαϊκές χώρες κατευθύνθηκε σε λαϊκιστικά κόμματα της άκρας Αριστεράς ή της άκρας Δεξιάς, σύμφωνα με πολιτική ανάλυση που δημοσιεύει ο Guardian.
Η ανάλυση, που συγκεντρώνει τα συμπεράσματα των ερευνών εκατό πολιτικών επιστημόνων, διαπιστώνει ότι στις εθνικές εκλογές πέρυσι το 32% των Ευρωπαίων, ποσοστό-ρεκόρ, ψήφισαν υπέρ αντικαθεστωτικών κομμάτων.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, το αντίστοιχο ποσοστό κυμαινόταν στο 20%, και στις αρχές της δεκαετίας του 1990 μόλις στο 12%. Πλέον τα κυρίαρχα κόμματα χάνουν ψήφους, ενώ τα αντισυστημικά κερδίζουν.
Η άνοδος της εθνικιστικής, αυταρχικής ακροδεξιάς έχει μετατοπίσει συνολικά τον πολιτικό άξονα στην Ευρώπη, με τους ερευνητές να χαρακτηρίζουν πλέον αρκετά από τα παραδοσιακά κεντροδεξιά κόμματα ως «οριακά ακροδεξιά».
Η έρευνα εντοπίζει 234 αντισυστημικά κόμματα σε όλη την Ευρώπη, μεταξύ των οποίων, τα 165 χαρακτηρίζονται ως λαϊκιστικά. Κατατάσσει 61 κόμματα στον πολιτικό χώρο της ακροαριστεράς και 112 στον χώρο της ακροδεξιάς.
Τα λαϊκιστικά κόμματα συχνά χωρίζουν την κοινωνία σε δύο ομάδες: έναν «καθαρό λαό» έναντι μιας «διεφθαρμένης ελίτ». Θεωρούν δε ότι όλες οι πολιτικές πρωτοβουλίες και δράσεις πρέπει να εκφράζουν τη «βούληση του λαού».
– Το μεγάλο τους θέμα ήταν πάντα η μετανάστευση, ωστόσο πλέον αξιοποιούν όλες τις ανασφάλειες των ψηφοφόρων για να κερδίσουν ψήφους.
– Τα lockdowns και τα εμβόλια, το φύλο, η Ιστορία, τα σύμβολα εθνικής ταυτότητας και η κλιματική κρίση αποτελούν αγαπημένα τους θέματα.
– Επιπλέον, η κρίση του κόστους ζωής και ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελούν άλλα ζητήματα που προκαλούν ανησυχία στους ψηφοφόρους και αξιοποιούνται πολιτικά.
– Μεταξύ των ψηφοφόρων της ακροδεξιάς εντοπίζονται για πρώτη φορά ηλικιωμένες γυναίκες, κάτοικοι των πόλεων, η μορφωμένη μεσαία τάξη, επισημαίνουν οι αναλυτές.
Ωστόσο, κάποιοι αναλυτές επισημαίνουν πως απλά έχει μεγαλώσει η ομάδα των ψηφοφόρων που είναι ανεκτική απέναντι στην ακροδεξιά.
Θεωρούν πως οι φόβοι ότι η Ευρώπη «ολισθαίνει στην άκρα Δεξιά» είναι υπερβολικοί και τονίζουν ότι το Κέντρο είναι πιο ανθεκτικό από όσο δείχνουν οι δημοσκοπήσεις και τα εκλογικά αποτελέσματα.
Την ίδια ώρα όμως, άλλοι προειδοποιούν πως η ανθεκτικότητα του κέντρου προϋποθέτει σταθερότητα η οποία δεν υπάρχει ούτε στην κοινωνία ούτε στην πολιτική.